آیا تا به حال به این فکر کردهاید که ابزاری به ظاهر ساده مانند یک واکسن، چگونه میتواند به طور مستقیم از شما در برابر چندین نوع سرطان محافظت کند؟ در حوزه سلامت عمومی، کمتر ابداعی توانسته است مانند واکسن HPV ، چنین وعدهای را محقق سازد. این واکسن نه تنها از شما در برابر شایعترین بیماری مقاربتی جهان محافظت میکند، بلکه به طور مستقیم بر کاهش آمار سرطانهای دهانه رحم، مقعد و گلو تأثیر میگذارد. اگر شما یا عزیزانتان به دنبال درک کامل و بیابهام این ابزار قدرتمند پیشگیرانه هستید، اکنون زمان آن فرا رسیده است که بدانید واکسن HPV چیست و چگونه میتواند مسیر سلامتی آینده شما را تغییر دهد. ما در این مقاله، که از سوی تیم تخصصی دکتر علوی، بهترین دکتر زگیل تناسلی زنان در تهران برای ارائه آگاهی جامع، علمی و ضروری تهیه شده است، تمام جنبههای کلیدی و حیاتی واکسیناسیون HPV را بررسی خواهیم کرد تا شما با دانش کامل، بهترین تصمیم را برای خود و خانوادهتان بگیرید.
واکسن HPV چیست و چگونه عمل میکند؟
این واکسن یک فرآورده بیولوژیک است که برای محافظت در برابر عفونت با انواع پرخطر و کمخطر ویروس پاپیلومای انسانی ساخته شده است. این واکسن حاوی خود ویروس نیست، بلکه از ذراتی شبیه به ویروس تشکیل شده که کپیهایی از پوشش پروتئینی ویروس هستند و هیچ ماده ژنتیکی ندارند؛ بنابراین نمیتوانند باعث عفونت یا بیماری شوند. هدف واکسن این است که سیستم ایمنی بدن را فریب دهد تا این ذرات شبیه ویروس را به عنوان یک مهاجم شناسایی کرده و آنتیبادیهای قوی علیه آنها تولید کند. در صورت مواجهه بعدی با ویروس واقعی، این آنتیبادیها بلافاصله ویروس را خنثی کرده و از ایجاد عفونت جلوگیری میکنند.
درصورت تماس اعلام کنید که از طرف سایت تماس گرفته اید
آشنایی با انواع واکسن زگیل تناسلی و طیف پوششدهی
در حال حاضر، چندین نوع واکسن HPV در سطح جهان استفاده شده یا در دسترس بودهاند، اما رایجترین آنها که برای پوشش طیف وسیعی از تیپهای پرخطر و کمخطر طراحی شده است، واکسن ۹ ظرفیتی گارداسیل ۹ است. آشنایی با انواع واکسن زگیل تناسلی به شما کمک میکند تا بهترین نوع را بشناسید:
- واکسن دو ظرفیتی (سرواریکس): در برابر تیپهای پرخطر ۱۶ و ۱۸ محافظت میکند.
- واکسن چهار ظرفیتی (گارداسیل): در برابر تیپهای ۱۶، ۱۸ (پرخطر) و ۶، ۱۱ (کمخطر و عامل زگیل تناسلی) محافظت میکند.
- واکسن نه ظرفیتی (گارداسیل ۹): در برابر تیپهای ۱۶، ۱۸، ۳۱، ۳۳، ۴۵، ۵۲، ۵۸ (پرخطر) و ۶، ۱۱ (کمخطر) محافظت میکند و پوشش گستردهتری را ارائه میدهد و بهترین انتخاب محسوب میشود.
واکسن گارداسیل برای چیست؟
پاسخ در دو هدف اصلی خلاصه میشود: پیشگیری از سرطانها و پیشگیری از زگیلهای تناسلی. هدف نهایی واکسیناسیون، کاهش چشمگیر میزان سرطانهای مرتبط با HPV است. واکسن گارداسیل به ویژه نوع ۹ ظرفیتی آن با محافظت در برابر شایعترین تیپهای پرخطر که مسئول حدود ۹۰% سرطانهای دهانه رحم و ۸۰% سایر سرطانهای مرتبط با HPV هستند، به طور مستقیم، از بروز این سرطانها جلوگیری میکند. علاوه بر این، پوششدهی تیپهای ۶ و ۱۱، باعث پیشگیری از بیش از ۹۰% زگیلهای تناسلی میشود که خود یک دستاورد بزرگ در سلامت جنسی است.
واکسن hpv برای چه سنی است؟
تعیین واکسن hpv برای چه سنی است بسیار حیاتی است، زیرا اثربخشی واکسن زمانی به اوج خود میرسد که فرد هنوز در معرض ویروس قرار نگرفته باشد.
- سن توصیه شده اولیه: ۹ تا ۱۴ سالگی. این سن بهترین زمان است و بدن در این سن بهترین پاسخ ایمنی را به واکسن میدهد.
- سن توصیه شده استاندارد: ۱۱ تا ۱۲ سالگی (برای دختران و پسران).
- سن واکسیناسیون دیرهنگام: ۱۸ تا ۲۶ سالگی. واکسیناسیون برای افرادی که در سنین پایینتر واکسینه نشدهاند، در این محدوده سنی همچنان قویاً توصیه میشود.
- سن واکسیناسیون انتخابی: ۲۷ تا ۴۵ سالگی. تزریق واکسن در این محدوده سنی، بر اساس تصمیمگیری مشترک فرد و پزشک، ممکن است برای افرادی که ریسک فاکتورهای خاصی دارند مانند شرکای جنسی متعدد یا نقص ایمنی توصیه شود.
واکسن hpv چند دوز است؟
درک این که واکسن hpv چند دوز است بستگی به سن فرد در هنگام شروع واکسیناسیون دارد:
- برای افراد زیر ۱۵ سال: پروتکل استاندارد شامل دو دوز است. دوز دوم باید بین ۶ تا ۱۲ ماه پس از دوز اول تزریق شود. پاسخ ایمنی در این سنین با دو دوز کافی است.
- برای افراد ۱۵ سال به بالا: پروتکل استاندارد شامل سه دوز است. دوز دوم باید ۲ ماه پس از دوز اول و دوز سوم، ۶ ماه پس از دوز اول (یا ۴ ماه پس از دوز دوم) تزریق شود. این پروتکل برای اطمینان از حداکثر ایمنی در بزرگسالان استفاده میشود.
واکسن hpv برای چه کسانی است؟
در ابتدا، واکسیناسیون صرفاً برای دختران توصیه میشد، اما اکنون پروتکلهای بینالمللی بر این باورند که واکسن hpv برای چه کسانی است؟ پاسخ این است که برای تمامی دختران و پسران در سنین توصیه شده ضروری است.
- زنان: برای جلوگیری از سرطان دهانه رحم، واژن، فرج و مقعد.
- مردان: برای جلوگیری از سرطان آلت تناسلی، مقعد، سرطانهای سر و گردن و همچنین کاهش انتقال ویروس به شرکای جنسی.
- افراد دارای نقص ایمنی: مانند بیماران مبتلا به HIV، این افراد باید واکسینه شوند، چرا که ریسک عفونت و پیشرفت ضایعات پیشسرطانی در آنها بسیار بالاست.
واکسیناسیون مردان به عنوان یک اقدام مهم در سلامت عمومی، به دلیل نقش آنها در انتقال ویروس و همچنین محافظت از خودشان در برابر سرطانهای مقعد و سر و گردن، قویاً حمایت میشود.
تفاوت واکسن گارداسیل و پاپیلوگارد چیست؟
- گارداسیل: معمولاً به واکسنهای ۴ ظرفیتی یا ۹ ظرفیتی اشاره دارد که توسط شرکتهای بینالمللی تولید میشوند. نوع ۹ ظرفیتی آن گستردهترین پوشش را در جهان دارد.
- پاپیلوگارد : یک واکسن HPV دو ظرفیتی است که در ایران تولید میشود و بر روی تیپهای پرخطر ۱۶ و ۱۸ که شایعترین عوامل سرطان دهانه رحم هستند تمرکز دارد.
تفاوت اصلی در طیف پوششدهی تیپهای ویروسی است. گارداسیل ۹ کاملترین واکسن موجود است، در حالی که پاپیلوگارد محافظت محدودتری را ارائه میدهد. انتخاب بین آنها باید با مشورت پزشک و بر اساس دسترسی و قیمت تعیین شود.
قیمت واکسن hpv و ملاحظات اقتصادی
موضوع قیمت واکسن hpv یکی از ملاحظات اصلی برای بسیاری از خانوادهها است. به دلیل اینکه واکسنهای اصلی HPV وارداتی هستند ، قیمت آنها نسبتاً بالا بوده و تحت تأثیر نرخ ارز قرار میگیرد. در مورد واکسنهای داخلی مانند پاپیلوگارد، قیمت معمولاً مناسبتر است. از آنجایی که واکسیناسیون HPV در ایران هنوز به طور کامل تحت پوشش بیمه قرار نگرفته است، افراد باید هزینه آن را به صورت آزاد پرداخت کنند. با این حال، با توجه به توانایی واکسن در پیشگیری از سرطانها که هزینههای درمانی بسیار بالایی دارند، سرمایهگذاری در واکسیناسیون یک اقدام اقتصادی و پیشگیرانه هوشمندانه محسوب میشود.
پروتکلهای واکسیناسیون HPV
سن در زمان شروع | تعداد دوزها | فاصله تزریق | تیپهای تحت پوشش (۹ ظرفیتی) |
۹ تا ۱۴ سال | ۲ دوز | دوز دوم ۶ تا ۱۲ ماه پس از دوز اول | ۶، ۱۱، ۱۶، ۱۸، ۳۱، ۳۳، ۴۵، ۵۲، ۵۸ |
۱۵ تا ۴۵ سال | ۳ دوز | دوز دوم ۲ ماه، دوز سوم ۶ ماه پس از دوز اول | ۶، ۱۱، ۱۶، ۱۸، ۳۱، ۳۳، ۴۵، ۵۲، ۵۸ |
افراد دارای نقص ایمنی | ۳ دوز (صرف نظر از سن) | دوز دوم ۲ ماه، دوز سوم ۶ ماه پس از دوز اول | محافظت بالا در برابر تیپهای پرخطر |
سخن پایانی
آشنایی با واکسن HPV نشان میدهد که این واکسن یک دستاورد علمی بزرگ است که فرصتی طلایی برای محافظت از نسلهای آینده در برابر سرطانهای ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی فراهم کرده است. چه به دنبال محافظت از فرزندانتان در سنین نوجوانی باشید و چه به دنبال کاهش ریسک در سنین بالاتر، واکسیناسیون HPV یک تصمیم مبتنی بر علم و پیشگیرانه است که نمیتوان آن را نادیده گرفت. با مشورت تخصصی دکتر علوی، میتوانید بهترین زمانبندی و نوع واکسن را برای خود یا عزیزانتان انتخاب کنید و یک گام جسورانه به سمت آیندهای سالمتر و بدون دغدغه سرطانهای ویروسی بردارید. پیشگیری، همیشه بهترین درمان است.
سوالات متداول
۱. آیا کسی که زگیل تناسلی دارد میتواند واکسن HPV بزند؟
بله، واکسن همچنان توصیه میشود، زیرا میتواند در برابر سایر تیپهای HPV که فرد هنوز به آنها آلوده نشده است، محافظت ایجاد کند.
۲. آیا واکسن HPV برای مردان هم ضروری است؟
بله، برای پیشگیری از سرطان آلت تناسلی، مقعد، سر و گردن و همچنین کاهش انتقال ویروس به شرکای جنسی، برای مردان ضروری است.
۳. آیا واکسن HPV باعث نازایی میشود؟
خیر، مطالعات متعدد بینالمللی هیچ ارتباطی بین واکسن HPV و مشکلات باروری یا نازایی پیدا نکردهاند و این یک شایعه بیاساس است.
