آتروفی واژن، یک اختلال شایع زنان است که به دلیل کاهش سطح استروژن و نازک شدن دیواره های واژن رخ می دهد. این عارضه می تواند علائم آزاردهنده ای از جمله درد، سوزش، خارش و خشکی واژن را ایجاد کرده و روابط جنسی را با چالش مواجه کند. با تشخیص به موقع و درمان مناسب، می توان به طور قابل توجهی علائم آتروفی واژن را کاهش داد و کیفیت زندگی زنان را بهبود بخشید. در این مقاله از سایت دکتر علوی یکی از بهترین متخصصین هایفوتراپی واژن در تهران، به بررسی جامع علل، مکانیسم بیماری، علائم بالینی و گزینه های درمانی آتروفی واژن خواهیم پرداخت.
آتروفی واژن چیست ؟
سندرم ادراری تناسلی یائسگی (GSM) یا آتروفی واژن، وضعیتی است که در آن دیواره های واژن به دلیل کاهش سطح استروژن، نازک، خشک و ملتهب می شوند. این تغییرات هورمونی که معمولاً در دوران یائسگی رخ می دهد، باعث افزایش حساسیت بافت های واژن به تحریک و عفونت می شود. بسیاری از زنان مبتلا به آتروفی واژن، علاوه بر درد هنگام رابطه جنسی، علائم آزاردهنده ای مانند سوزش، خارش و مشکلات ادراری را نیز تجربه می کنند. به همین دلیل، پزشکان از اصطلاح سندرم ادراری تناسلی یائسگی برای توصیف کامل تر این وضعیت استفاده می کنند.
درصورت تماس اعلام کنید که از طرف سایت تماس گرفته اید
بیشتر بخوانید: واژینیسموس چیست و چگونه درمان می شود؟
آتروفی واژن چه علایمی دارد؟
آتروفی واژن، می تواند علائم متنوعی را ایجاد کند. شدت این علائم در افراد مختلف متفاوت است. یکی از شایع ترین علائم آتروفی واژن، خشکی واژن است که می تواند منجر به احساس ناراحتی و سوزش، به ویژه در هنگام رابطه جنسی شود.
علاوه بر خشکی، بسیاری از زنان مبتلا به آتروفی واژن از خارش و سوزش در ناحیه واژن شکایت دارند. ممکن است تغییراتی در ترشحات واژن ایجاد شود که به صورت افزایش ترشحات آبکی یا زرد رنگ خود را نشان دهد.
آتروفی واژن نه تنها بر ناحیه تناسلی تاثیر می گذارد، بلکه می تواند سیستم ادراری را نیز تحت تاثیر قرار دهد و ممکن است علائمی مانند افزایش دفعات ادرار، احساس فوریت برای ادرار کردن و افزایش خطر ابتلا به عفونت های دستگاه ادراری در این افراد دیده شود.
یکی دیگر از عوارض آتروفی واژن، دردناک شدن رابطه جنسی یا دیسپارونی است. نازک شدن و خشکی دیواره های واژن باعث می شود که رابطه جنسی دردناک و ناراحت کننده شود و در نتیجه ممکن است میل جنسی کاهش یافته و مشکلات صمیمیت ایجاد شود.
در برخی موارد، ممکن است بعد از رابطه جنسی خونریزی خفیفی به دلیل خشکی بیش از حد واژن رخ دهد. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، توصیه می شود به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب انجام شود.
آشنایی با علل آتروفی واژن
آتروفی واژن، می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد که در ادامه به طور مفصل به آن ها خواهیم پرداخت.
یائسگی
یکی از رایج ترین دلایل بروز آتروفی واژن، فرایند طبیعی یائسگی است. در دوران یائسگی، تخمدان ها به تدریج فعالیت خود را کاهش می دهند و تولید استروژن به میزان قابل توجهی افت می کند. این کاهش هورمونی منجر به تغییراتی در بافت های واژن می شود که خود را به صورت خشکی، خارش و سوزش نشان می دهد. حتی در دوران پیش از یائسگی (پری منوپوز) نیز ممکن است علائم آتروفی واژن مشاهده شود.
پس از زایمان و شیردهی
پس از زایمان، به ویژه در دوران شیردهی، سطح استروژن در بدن زنان به طور موقت کاهش می یابد. این کاهش هورمونی می تواند منجر به بروز علائم خفیف آتروفی واژن شود و معمولاً با عادی شدن چرخه های قاعدگی و تنظیم مجدد سطح هورمون ها، این علائم برطرف می شوند.
درمان های پزشکی
برخی از درمان های پزشکی نیز می توانند به عنوان عوامل خطر برای آتروفی واژن عمل کنند. شیمی درمانی، پرتودرمانی و هورمون درمانی برای درمان سرطان سینه از جمله این درمان ها هستند. این روش ها می توانند سطح استروژن را به شدت کاهش دهند و در نتیجه به بروز آتروفی واژن کمک کنند. برداشتن جراحی تخمدان ها که مسئول تولید استروژن هستند، می تواند باعث افت ناگهانی سطح هورمون و بروز این عارضه شود.
داروها
مصرف برخی داروها نیز می تواند بر سطح استروژن تأثیر گذاشته و خطر ابتلا به آتروفی واژن را افزایش دهد. داروهایی که برای درمان آندومتریوز، فیبروم رحم و سایر بیماری های مرتبط با هورمون تجویز می شوند، از جمله این داروها هستند.
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن نیز می تواند به عنوان یک عامل خطر برای آتروفی واژن عمل کند. نیکوتین موجود در سیگار بر گردش خون تأثیر می گذارد و می تواند سطح استروژن را کاهش دهد. سیگار کشیدن می تواند اثربخشی درمان های آتروفی واژن را کاهش دهد.
علاوه بر عوامل ذکر شده، عوامل دیگری مانند سن، ژنتیک، وضعیت عمومی سلامتی و برخی بیماری های مزمن نیز می توانند بر خطر ابتلا به آتروفی واژن تأثیر بگذارند.
نحوه تشخیص سندرم تناسلی ادراری یائسگی (GSM)
برای تشخیص دقیق سندرم تناسلی ادراری یائسگی، پزشک ابتدا معاینه لگن را انجام می دهد. در این معاینه، پزشک اندام های لگنی شما را به دقت لمس کرده و دستگاه تناسلی خارجی، واژن و دهانه رحم را به صورت ظاهری بررسی می کند. این معاینه به پزشک کمک می کند تا تغییرات ظاهری بافت واژن، وجود هرگونه التهاب یا عفونت و همچنین اندازه و موقعیت اندام های لگنی را ارزیابی کند.
علاوه بر معاینه لگن، ممکن است آزمایش ادرار نیز تجویز شود. این آزمایش به ویژه در صورتی که علائم ادراری مانند سوزش، تکرر ادرار یا وجود خون در ادرار وجود داشته باشد، اهمیت پیدا می کند. آزمایش ادرار به تشخیص عفونت های ادراری کمک کرده و اطلاعاتی در مورد وضعیت کلی دستگاه ادراری ارائه می دهد. در برخی موارد، پزشک ممکن است تست تعادل اسید را درخواست کند. این تست با هدف بررسی میزان اسیدی بودن محیط واژن انجام می شود. برای انجام این تست، نمونه کوچکی از مایعات واژن جمع آوری شده یا یک نوار کاغذی نشانگر به مدت کوتاهی در واژن قرار داده می شود. با بررسی رنگ تغییر یافته نوار کاغذی، می توان به تعادل اسیدی محیط واژن پی برد. تغییر در تعادل اسیدی واژن می تواند یکی از نشانه های سندرم تناسلی ادراری یائسگی باشد.
درمان سندروم آتروفی ولوواژینال یائسگی
سندرم تناسلی ادراری یائسگی، به دلیل کاهش سطح استروژن و تغییراتی که در بافت های دستگاه تناسلی ایجاد می کند، می تواند علائمی مانند خشکی، سوزش و خارش واژن را به همراه داشته باشد. درمان های مؤثری برای این عارضه وجود دارد. در ادامه به توضیح این درمان ها خواهیم پرداخت.
در ابتدا، پزشک معمولاً درمان های بدون نسخه را پیشنهاد می کند. استفاده از مرطوب کننده های واژن می تواند به بازگرداندن رطوبت به ناحیه واژن کمک کند. این مرطوب کننده ها معمولاً هر چند روز یکبار استفاده می شوند و تأثیر طولانی تری نسبت به روان کننده ها دارند. روان کننده های مبتنی بر آب نیز می توانند قبل از رابطه جنسی برای کاهش ناراحتی استفاده شوند.
اگر درمان های بدون نسخه مؤثر نباشند، پزشک ممکن است استروژن موضعی را تجویز کند. استروژن واژینال به دلیل دوز پایین و تأثیر موضعی، عوارض جانبی کمتری نسبت به استروژن خوراکی دارد. این درمان به اشکال مختلفی مانند کرم، شیاف و قرص وجود دارد و بسته به شرایط هر فرد، پزشک مناسب ترین نوع آن را انتخاب می کند. کرم استروژن معمولاً با اپلیکاتور وارد واژن می شود و شیاف نیز به همین صورت استفاده می شود.
عوارض جدی سندروم آتروفی ولوواژینال یائسگی
آتروفی واژن، وضعیتی است که در آن دیواره های واژن به دلیل کاهش سطح استروژن نازک و خشک می شوند. اگر این عارضه تشخیص داده نشود و درمان نشود، می تواند عوارض جدی و ناخوشایندی را برای فرد به همراه داشته باشد.
یکی از مهم ترین عوارض آتروفی واژن، افزایش احتمال ابتلا به عفونت های واژن است. کاهش سطح استروژن باعث تغییر در تعادل اسیدی محیط واژن می شود و این تغییر، محیط مناسبی را برای رشد باکتری ها و قارچ ها فراهم می کند. در نتیجه، فرد مبتلا ممکن است به عفونت های واژینال مکرر مبتلا شود که با علائمی مانند خارش، سوزش و ترشحات غیرعادی همراه است.
تاثیر آتروفی واژن در ادرار کردن
آتروفی واژن می تواند بر سیستم ادراری نیز تأثیر بگذارد. نازک شدن بافت های واژن و مجرای ادرار، می تواند منجر به افزایش تکرر ادرار، احساس فوریت برای ادرار کردن و سوزش ادرار شود. برخی از زنان مبتلا به آتروفی واژن ممکن است دچار عفونت های دستگاه ادراری یا بی اختیاری ادرار شوند. این مشکلات ادراری می توانند کیفیت زندگی فرد را به شدت کاهش دهند.
آتروفی واژن و روابط جنسی
وضعیت آتروفی واژن می تواند روابط جنسی را دردناک و ناراحت کننده کند. خشکی واژن، کاهش میل جنسی و درد هنگام رابطه جنسی از جمله مشکلاتی است که ممکن است در افراد مبتلا به آتروفی واژن مشاهده شود. این مشکلات می توانند منجر به کاهش رضایت جنسی و ایجاد مشکلات در روابط زوجین شوند. توصیه می شود در صورت مشاهده هرگونه علائم آتروفی واژن، مانند خشکی واژن، خارش، سوزش، درد هنگام رابطه جنسی و مشکلات ادراری، به پزشک مراجعه کنید. پزشک با انجام معاینات لازم و تشخیص دقیق، درمان مناسب را برای شما تجویز خواهد کرد. درمان زودهنگام آتروفی واژن می تواند به کاهش علائم و پیشگیری از عوارض جدی تر کمک کند.
سخن پایانی
آتروفی واژن، به ویژه در دوران یائسگی، یک مشکل شایع است که با خشکی، خارش و التهاب واژن همراه است و می تواند کیفیت زندگی را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. با شناخت دقیق علل و علائم این بیماری، زنان می توانند با استفاده از روش های مختلفی مانند تغییر سبک زندگی، درمان های هورمونی یا غیر هورمونی، و مراجعه به پزشک متخصص، به طور موثر آتروفی واژن را مدیریت کرده و از عوارض آن پیشگیری کنند. با اقدامات پیشگیرانه مناسب، زنان می توانند سلامت واژن خود را حفظ کرده و در هر سنی از زندگی ، کیفیت زندگی بهتری را تجربه کنند.
درصورت تماس اعلام کنید که از طرف سایت تماس گرفته اید
