افتادگی لگن، یک مشکل شایع در زنان است که با افتادگی اندام های لگنی مانند رحم، مثانه و روده همراه بوده و می تواند عوارضی جدی از جمله درد، مشکلات جنسی، عفونت های ادراری و حتی سرطان را به دنبال داشته باشد. این وضعیت که بر کیفیت زندگی و اعتماد به نفس زنان تأثیر می گذارد، ناشی از ضعف عضلات و بافت های حمایتی کف لگن است. در این مقاله از سایت دکتر نازنین علوی بهترین متخصص هایفوتراپی واژینال در تهران، به بررسی جامع علل، علائم، تشخیص، روش های درمان و پیشگیری از افتادگی لگن پرداخته و اهمیت آگاهی از این بیماری و راه های مقابله با آن را مورد تأکید قرار می دهیم.
افتادگی لگن چیست؟
افتادگی لگن (پرولاپس اندام های لگن) ، وضعیتی است که در آن یکی یا چند اندام لگنی (مانند مثانه، رحم یا روده) به دلیل ضعف عضلات و بافت های حمایتی کف لگن، از جایگاه اصلی خود خارج شده و به داخل واژن فرو می رود. این عارضه معمولاً در اثر زایمان، افزایش سن، یائسگی یا سایر عوامل ایجاد می شود و می تواند باعث درد، فشار در لگن، مشکل در تخلیه مثانه یا روده، اختلال در روابط جنسی و کاهش کیفیت زندگی شود. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب افتادگی لگن، از پیشرفت بیماری و بروز عوارض جدی مانند عفونت های ادراری یا مشکلات روده ای جلوگیری کرده و به بهبود قابل توجه کیفیت زندگی فرد کمک می کند. برای تشخیص و درمان این عارضه، مراجعه به متخصص زنان و زایمان یا متخصص لگن بسیار ضروری است.
درصورت تماس اعلام کنید که از طرف سایت تماس گرفته اید
بیشتر بخوانید: دلیل بروز و درمان آتروفی ولوواژینال یائسگی چیست؟
چه عواملی موجب افتادگی لگن (پرولاپس اندام های لگن) می شوند؟
افتادگی لگن، می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد که در ادامه به طور مفصل به آن ها خواهیم پرداخت.
زایمان
یکی از شایع ترین علل افتادگی لگن، زایمان طبیعی به ویژه زایمان های مکرر و زایمان هایی است که با فشار زیادی همراه باشد. در این شرایط، عضلات و بافت های کف لگن تحت فشار زیادی قرار گرفته و ممکن است آسیب ببینند.
افزایش سن
با بالا رفتن سن، عضلات و بافت های بدن به طور طبیعی ضعیف می شوند. این امر در مورد عضلات کف لگن نیز صدق می کند. کاهش الاستیسیته بافت ها و ضعیف شدن عضلات، احتمال بروز افتادگی لگن را افزایش می دهد.
فشار مزمن
انجام فعالیت هایی که به طور مداوم به کف لگن فشار وارد می کنند، مانند بلند کردن اجسام سنگین، سرفه های مزمن و یبوست، می تواند به تدریج باعث ضعیف شدن عضلات و بافت های حمایتی شده و منجر به افتادگی لگن شود.
عوامل ژنتیکی
برخی افراد به دلیل عوامل ژنتیکی، استعداد بیشتری برای ابتلا به افتادگی لگن دارند. ساختار بافت های همبند و ضعف مادرزادی عضلات کف لگن از جمله این عوامل ژنتیکی هستند.
تغییرات هورمونی
کاهش سطح هورمون استروژن در دوران یائسگی، یکی دیگر از عوامل مؤثر بر افتادگی لگن است. استروژن نقش مهمی در حفظ استحکام بافت های همبند دارد و کاهش آن می تواند باعث ضعیف شدن این بافت ها و افزایش احتمال افتادگی لگن شود.
عوامل دیگری مانند چاقی، کم تحرکی، استفاده طولانی مدت از برخی داروها و برخی بیماری های مزمن نیز می توانند به عنوان عوامل تشدید کننده افتادگی لگن عمل کنند. افتادگی لگن یک مشکل پیچیده است که عوامل مختلفی در ایجاد آن نقش دارند. شناخت این عوامل به افراد کمک می کند تا بتوانند با انجام اقدامات پیشگیرانه و درمانی مناسب، از بروز این مشکل جلوگیری کرده یا آن را مدیریت کنند.
علائم افتادگی لگن
یکی از شایع ترین علائم افتادگی لگن، احساس فشار یا سنگینی در ناحیه لگن است. این احساس گویی چیزی در داخل لگن در حال افتادن است و ممکن است با تغییر وضعیت بدن شدت یابد. بسیاری از افراد مبتلا به افتادگی لگن از درد در ناحیه لگن شکایت دارند که می تواند در هنگام ایستادن، نشستن یا فعالیت فیزیکی تشدید شود. اختلال در عملکرد مثانه و روده نیز از دیگر عوارض شایع افتادگی لگن است. این اختلالات ممکن است به صورت بی اختیاری ادرار، تکرر ادرار، احساس تخلیه ناقص مثانه یا روده، و یبوست بروز کنند. برخی افراد مبتلا به افتادگی لگن، در هنگام رابطه جنسی احساس درد یا ناراحتی می کنند که می تواند بر کیفیت زندگی جنسی آن ها تأثیر بگذارد.
علائم ظاهری پرولاپس لگن
در برخی موارد، افتادگی لگن با علائم ظاهری همراه است. ممکن است فرد متوجه برآمدگی یا توده ای در ناحیه واژن شود که با ایستادن یا سرفه کردن بزرگ تر می شود. این برآمدگی در واقع همان اندام لگنی است که از جایگاه طبیعی خود خارج شده است. شدت علائم افتادگی لگن در افراد مختلف متفاوت است. برخی افراد ممکن است علائم خفیفی داشته باشند که به راحتی قابل تحمل باشد، در حالی که برخی دیگر ممکن است با علائم شدیدتری مواجه شوند که به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی آن ها تأثیر بگذارد. اگر شما هر یک از علائم ذکر شده را تجربه می کنید، توصیه می شود در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. پزشک با انجام معاینه فیزیکی و آزمایش های لازم، می تواند تشخیص دقیق افتادگی لگن را داده و درمان مناسب را برای شما تجویز کند.
تشخیص افتادگی لگن
پرولاپس لگن معمولاً با معاینه فیزیکی توسط پزشک متخصص زنان و زایمان تشخیص داده می شود. در این معاینه، پزشک با استفاده از ابزاری به نام اسپکولوم، دیواره های واژن را باز می کند تا بتواند اندام های لگن را به طور کامل مشاهده کند و هرگونه افتادگی یا برآمدگی را بررسی نماید. علاوه بر معاینه فیزیکی، پزشک با توجه به علائمی که بیمار گزارش می دهد، مانند احساس سنگینی در لگن، درد، بی اختیاری ادرار یا مدفوع و تغییرات در رابطه جنسی، به تشخیص دقیق تر می رسد. در برخی موارد، برای تایید تشخیص و تعیین شدت پرولاپس، ممکن است از روش های تصویربرداری مانند سونوگرافی نیز استفاده شود. در صورت نیاز، پزشک متخصص زنان و زایمان، بیمار را به سایر متخصصین مرتبط ارجاع می دهد تا برنامه درمانی مناسب برای بیمار تعیین شود.
روش های درمان افتادگی لگن
افتادگی لگن، عارضه ای است که بسیاری از بانوان را آزار می دهد و به دنبال راهکاری برای رفع آن هستند. روش های مختلفی برای درمان این مشکل وجود دارد که بسته به شدت و علت افتادگی، می توان از آن ها استفاده کرد. روش های درمان افتادگی لگن عبارتند از:
درمان افتادگی لگن در طب سنتی
طب سنتی، افتادگی لگن را ناشی از ضعف عضلات، اختلال در جریان انرژی و عدم تعادل در سیستم های بدن می داند. از این رو، روش های درمانی متعددی را برای درمان این عارضه پیشنهاد می کند. استفاده از گیاهان دارویی مانند زیره سبز، زنجبیل، خرما و زعفران، داشتن رژیم غذایی سالم و متنوع، استفاده از ماساژ و تکنیک های ریلکس کننده، انجام تمرینات تقویت عضلات کف لگن و عضلات اطراف لگن و همچنین روش هایی مانند اکوپانکچر و ماساژ طب سوزنی از جمله این روش ها هستند.
درمان افتادگی لگن با جراحی
در مواردی که افتادگی لگن شدید باشد و کیفیت زندگی فرد را به شدت تحت تاثیر قرار دهد، جراحی به عنوان آخرین راه حل در نظر گرفته می شود. جراحی معمولاً زمانی توصیه می شود که علائم شدید و دردناک باشند، درمان های دیگر موثر واقع نشوند یا عوارضی مانند عفونت های مکرر ادراری به وجود آمده باشد. متخصص زنان یا ارتوپد با توجه به شرایط بیمار، نوع جراحی مناسب را انتخاب می کند.
ورزش مناسب برای درمان افتادگی لگن
ورزش یکی از موثرترین روش ها برای درمان افتادگی لگن به شمار می رود. تمرینات مخصوص تقویت عضلات کف لگن و عضلات اطراف لگن به بهبود وضعیت عضلات و حمایت از اندام های لگنی کمک می کنند. انجام منظم این تمرینات می تواند به کاهش علائم افتادگی لگن و پیشگیری از پیشرفت آن کمک کند.
آیا می توان از افتادگی لگن جلوگیری کرد؟
افتادگی لگن، مشکلی است که با تقویت عضلات و مراقبت های ویژه قابل پیشگیری است. برای جلوگیری از این عارضه، انجام تمرینات تقویتی، به ویژه تمرکز بر عضلات کف لگن و عضلات اطراف لگن، بسیار مهم است. حفظ وزن سالم نیز نقش مهمی در پیشگیری از افتادگی لگن دارد. چاقی فشار زیادی بر عضلات و بافت های نگهدارنده اندام های لگن وارد می کند.
علاوه بر ورزش و کنترل وزن، مراقبت از سلامتی کلی عضلات نیز ضروری است. اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین و استفاده از تکنیک های صحیح در هنگام بلند کردن اشیاء، از آسیب به عضلات و بافت های نگهدارنده جلوگیری می کند. برای خانم ها، استفاده از تکنیک های مناسب در زمان زایمان نیز اهمیت دارد. بهداشت عمومی، مراقبت از سلامتی کلی و انجام فعالیت های روزمره به شیوه صحیح نیز در پیشگیری از افتادگی لگن موثر است. در آخر، مشاوره با پزشک و متخصصین زنان و زایمان، راهنمایی های لازم را برای مراقبت از سلامت لگن و پیشگیری از افتادگی آن در اختیار شما قرار می دهد. با رعایت این نکات، می توانید از سلامت لگن خود محافظت کرده و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کنید.
سخن پایانی
افتادگی لگن، یک چالش شایع برای بسیاری از زنان است که می تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی آن ها تأثیر بگذارد. اما خبر خوب این است که با شناخت دقیق این بیماری و استفاده از روش های درمانی متنوع، می توان به طور موثر این مشکل را مدیریت کرد. از تمرینات تقویت کننده عضلات کف لگن و اصلاح سبک زندگی تا استفاده از دستگاه های پساری و در صورت نیاز، جراحی، گزینه های درمانی متعددی برای بهبود علائم افتادگی لگن و بازگرداندن سلامت و تندرستی به زندگی زنان وجود دارد. اگر شما نیز با این مشکل روبرو هستید، توصیه می شود که برای تشخیص دقیق و انتخاب بهترین روش درمانی با یک متخصص زنان مشورت کنید.
درصورت تماس اعلام کنید که از طرف سایت تماس گرفته اید
