در دنیای مدرن، انتخاب‌های متنوعی برای تجربه زایمان پیش روی مادران قرار گرفته است. یکی از این روش‌ها که در سال‌های اخیر به دلیل مزایای متعددش مورد توجه قرار گرفته، زایمان در آب است. این روش، با فراهم کردن یک محیط آرام و پشتیبانی‌شده، میتواند تجربه زایمان را به یک فرایند طبیعی و آرامش‌بخش تبدیل کند. اما زایمان در آب دقیقاً چگونه است؟ آیا این روش برای همه مناسب است؟ و چه مزایا و معایبی دارد؟ در این مقاله، به بررسی کامل این روش، از مراحل آماده‌سازی تا خود زایمان و نکات پس از آن می‌پردازیم. هدف ما این است که تمام اطلاعات مورد نیاز را در اختیار شما قرار دهیم تا با دیدی باز و آگاهانه در مورد این روش تصمیم بگیرید.
زایمان در آب چیست؟
زایمان در آب روشی است که در آن بخشی یا تمام فرایند زایمان در یک وان یا استخر مخصوص و مملو از آب گرم انجام می‌شود. این روش بر پایه این ایده استوار است که آب گرم میتواند به کاهش درد و استرس کمک کرده و به مادر اجازه دهد تا کنترل بیشتری بر روی فرایند زایمان خود داشته باشد. از این روش می‌توان هم در بیمارستان‌ها و مراکز زایمان و هم در خانه استفاده کرد، البته به شرط اینکه تمام شرایط و تجهیزات لازم فراهم باشد.
درصورت تماس اعلام کنید که از طرف سایت تماس گرفته اید
مراحل زایمان در آب
آماده‌سازی برای زایمان در آب
قبل از شروع زایمان، تیم پزشکی یا مامای همراه شما، وان یا استخر مخصوص را با آب گرم پر می‌کنند. دمای آب باید به دقت کنترل شود تا برای مادر و نوزاد مناسب باشد. مادر میتواند هر زمان که احساس راحتی می‌کند وارد آب شود، معمولاً در مراحل اولیه زایمان که انقباضات شروع شده است.
ورود به آب و شروع زایمان
پس از ورود به آب، مادر با حمایت تیم درمانی میتواند پوزیشن‌های مختلفی را برای راحتی بیشتر امتحان کند. بسیاری از مادران معتقدند که حالت بی‌وزنی در آب، فشار کمتری به بدن وارد می‌کند و به آن‌ها کمک می‌کند تا راحت‌تر به انقباضات خود پاسخ دهند. فیلم زایمان در آب با درد زیاد نشان می‌دهد که چگونه حضور در آب میتواند به کاهش شدت این دردها کمک کند.
مرحله آخر و تولد نوزاد
وقتی دهانه رحم به اندازه کافی باز شد، نوزاد در آب متولد می‌شود. از آنجایی که نوزادان به صورت طبیعی برای چند لحظه پس از تولد می‌توانند نفس خود را در زیر آب نگه دارند، این روش برای آن‌ها ایمن است. پس از تولد، ماما به آرامی نوزاد را از آب خارج کرده و به سینه مادر می‌گذارد. بسیاری از مادران دوست دارند زایمان در آب با حضور همسر را تجربه کنند تا شریک زندگی‌شان نیز در این لحظه مهم در کنار آن‌ها باشد.
زایمان در آب به چند روش انجام می شود؟
زایمان در آب یک روش انعطاف‌پذیر است که به دو شیوه کلی انجام می‌شود. روش اول مراقبت از بارداری و زایمان در آب است که در آن مادر میتواند در تمام مراحل درد زایمان و حتی لحظه تولد، در وان آب گرم بماند. این شیوه به مادر امکان می‌دهد تا از تمام مزایای آب گرم برای تسکین درد و آرامش بهره‌مند شود و نوزاد نیز به شکلی آرام و بدون شوک از محیط مایع رحم به محیط آبی وان منتقل شود. روش دوم حمام آب گرم در طول زایمان است که در آن مادر تنها برای مدیریت درد و آرامش بخشیدن به خود در وان آب گرم قرار می‌گیرد و پیش از لحظه تولد، از آب خارج می‌شود تا زایمان به شیوه سنتی انجام گیرد. انتخاب هر یک از این روش‌ها به شرایط پزشکی مادر، نظر پزشک و ترجیحات شخصی او بستگی دارد.
چه کسانی می توانند زایمان طبیعی در آب را تجربه کنند؟
این روش زایمان برای زنانی مناسب است که بارداری کم‌خطر و سالمی دارند. معمولاً پزشکان این گزینه را به مادرانی پیشنهاد می‌دهند که شرایط زیر را دارا باشند:
- یک بارداری سالم و بدون عارضه: مادرانی که در طول بارداری خود با مشکلاتی مانند دیابت بارداری، فشار خون بالا یا پره اکلامپسی مواجه نبوده‌اند.
- بارداری کامل (Full-term): زایمان باید در موعد مقرر و پس از هفته ۳۷ بارداری آغاز شود.
- وضعیت سر نوزاد رو به پایین: نوزاد باید در موقعیت سفالیک (سر به سمت پایین) قرار داشته باشد.
- نداشتن سابقه زایمان سزارین قبلی: مادرانی که تجربه سزارین قبلی داشته‌اند، معمولاً برای زایمان در آب کاندید مناسبی نیستند.
- عدم نیاز به القای زایمان (induction): زایمان باید به صورت طبیعی و خود به خود آغاز شود و نیازی به تحریک مصنوعی نداشته باشد.
در نظر گرفتن این فاکتورها، به افزایش ایمنی و موفقیت زایمان در آب کمک شایانی می‌کند.
زایمان طبیعی در آب برای چه کسانی نامناسب است؟
اگرچه زایمان در آب مزایای زیادی دارد، اما برای همه مادران گزینه مناسبی نیست. در شرایط زیر، بهتر است از این روش صرف‌نظر کنید:
- بارداری پرخطر: مادرانی که با مشکلاتی مانند دیابت بارداری، فشار خون بالا، پره اکلامپسی، یا بیماری‌های قلبی-عروقی مواجه هستند.
- بارداری دوقلو یا چندقلو: زایمان چندقلو به دلیل پیچیدگی‌های بیشتر، نیاز به نظارت‌های دقیق‌تری در خارج از آب دارد.
- سابقه عفونت: اگر مادر دارای عفونت‌هایی مانند تبخال تناسلی یا HIV باشد، خطر انتقال عفونت به نوزاد در محیط آب افزایش می‌یابد.
- وجود مکونیوم در مایع آمنیوتیک: اگر مایع آمنیوتیک حاوی مدفوع نوزاد (مکونیوم) باشد، برای جلوگیری از استنشاق آن توسط نوزاد، زایمان در آب توصیه نمی‌شود.
- عدم پیشرفت زایمان: اگر روند زایمان به درستی پیش نرود یا نیاز به دخالت پزشکی فوری باشد.
- نیاز به نظارت مداوم الکترونیکی: در برخی موارد، وضعیت نوزاد نیاز به نظارت الکترونیکی مداوم دارد که انجام آن در وان آب ممکن نیست.
حین زایمان در آب، نوزاد غرق و یا خفه نمی‌شود؟
این یکی از رایج‌ترین نگرانی‌هایی است که در مورد زایمان در آب مطرح می‌شود، اما پاسخ کوتاه و علمی این است که خیر، نوزاد غرق نمی‌شود. نوزادان به صورت طبیعی یک سازوکار دفاعی قوی دارند که آن‌ها را از این خطر محافظت می‌کند. تا زمانی که صورت نوزاد به هوا نرسد، ریه‌های او غیرفعال می‌مانند و او از طریق بند ناف اکسیژن دریافت می‌کند. این رفلکس به آن‌ها اجازه می‌دهد تا به مدت چند لحظه در آب بمانند. تنها زمانی که نوزاد به سطح آب آورده می‌شود و هوا با صورت او تماس پیدا می‌کند، ریه‌هایش فعال شده و اولین نفس را می‌کشد. تیم درمانی نیز با نظارت دقیق، این فرآیند را به صورت کاملاً ایمن مدیریت می‌کنند تا هرگونه خطر احتمالی از بین برود. به همین دلیل، فیلم زایمان در آب با درد زیاد و همچنین فیلم زایمان در آب با حضور همسر در خارج، معمولاً یک تولد آرام و بدون استرس را نشان می‌دهند.
مزایای زایمان در آب
آب گرم میتواند به‌عنوان یک مسکن طبیعی عمل کند و با شل کردن عضلات، احساس درد را کاهش دهد. همچنین، محیط آرام و کنترل‌شده آب به مادر احساس امنیت و آرامش می‌بخشد و به او این امکان را می‌دهد که بهتر بر فرآیند زایمان خود تمرکز کند. غوطه‌ور شدن در آب گرم همچنین باعث افزایش جریان خون و بهبود اکسیژن‌رسانی به رحم می‌شود، که این موضوع برای سلامت مادر و نوزاد بسیار مفید است. انتقال نوزاد از محیط آب به دنیای بیرون نیز میتواند به صورت نرم‌تر و با استرس کمتر انجام شود.
معایب و خطرات احتمالی
- خطر عفونت: اگر آب وان یا استخر کاملاً استریل نباشد، خطر عفونت برای مادر و نوزاد وجود دارد.
- خونریزی شدید: در صورت خونریزی شدید مادر، ممکن است خارج کردن او از آب برای تیم درمانی دشوار باشد.
- عدم دسترسی به تجهیزات پزشکی: در برخی موارد، امکان دسترسی سریع به تجهیزات پزشکی اورژانسی در داخل آب محدود است.
- عدم پذیرش در همه مراکز درمانی: همه بیمارستان‌ها یا مراکز زایمان این روش را ارائه نمی‌دهند، بنابراین انتخاب مکان مناسب اهمیت دارد. برای مثال، زایمان در آب در تهران در برخی بیمارستان‌های خصوصی و مراکز خاص امکان‌پذیر است.
هزینه و محل انجام زایمان در آب
هزینه زایمان در آب میتواند بسته به محل انجام آن ، نوع بیمه و خدمات اضافی متفاوت باشد. معمولاً این روش به دلیل نیاز به تجهیزات و تیم متخصص، هزینه بیشتری نسبت به زایمان طبیعی معمولی دارد. در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته مانند کانادا، استرالیا و انگلستان، زایمان در آب به عنوان یک گزینه استاندارد در بسیاری از بیمارستان‌ها و مراکز زایمان ارائه می‌شود. این کشورها دارای پروتکل‌های دقیق و تیم‌های متخصص برای انجام این روش هستند.
سخن پایانی
زایمان در آب، یک گزینه جذاب و امیدوارکننده برای مادرانی است که به دنبال یک تجربه زایمان طبیعی و آرامش‌بخش هستند. این روش با فراهم کردن یک محیط امن و راحت، میتواند به کاهش درد و استرس کمک کند و تجربه شیرین‌تری از تولد را برای مادر و نوزاد رقم بزند. با این حال، مهم است که قبل از تصمیم‌گیری، تمام جوانب آن را با دقت بررسی کرده و با پزشک خود در مورد شرایط خود و امکان‌سنجی این روش مشورت کنید. انتخاب روش زایمان یک تصمیم شخصی است که باید با آگاهی کامل و بر اساس نیازها و شرایط خاص شما گرفته شود.
سوالات متداول
آیا زایمان در آب برای همه زنان باردار مناسب است؟
خیر. زایمان در آب برای زنانی مناسب است که بارداری پرخطر ندارند. مواردی مانند فشار خون بالا، دیابت بارداری، وجود سابقه سزارین قبلی، یا وضعیت‌های غیرعادی نوزاد، از جمله موانع زایمان در آب محسوب می‌شوند. پیش از تصمیم‌گیری، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
چه زمانی باید از آب خارج شد؟
مادر میتواند هر زمان که احساس ناراحتی کرد یا تیم پزشکی تشخیص داد، از آب خارج شود. گاهی اوقات ممکن است به دلیل کند شدن روند زایمان یا نیاز به دخالتهای پزشکی، مادر مجبور به ترک وان شود.
آیا خطر غرق شدن برای نوزاد وجود دارد؟
خیر. نوزادان تا زمانی که با سر از آب بیرون نیایند و اولین نفس خود را نکشند، غریزه حبس نفس دارند. این غریزه به آن‌ها اجازه می‌دهد که در محیط آبی رحم و پس از تولد در آب، از غرق شدن محافظت شوند. به محض اینکه نوزاد به هوا می‌رسد، ریه‌های او فعال شده و شروع به تنفس می‌کند.
درصورت تماس اعلام کنید که از طرف سایت تماس گرفته اید
